Kunstwerken zijn in eerste instantie een minder aantrekkelijk doelwit voor terroristen. Een aanslag op een brug of een sluis ontwricht de maatschappij niet en juist daarop zijn terroristen uit, zo stelde terreur-specialist Henk Neddermeijer tijdens de Kennisdag van Ingenieursbureau Westenberg in Hotel van der Valk in Harderwijk.
Westenberg-directeur Fred Westenberg wees in zijn inleiding op het grote vertrouwen dat Nederlandse burgers in de overheid hebben. Hij leidt ook een onderneming in Bulgarije en daar is die relatie heel anders. In de huidige hectische en onzekere tijd vraagt Westenberg zich af of dat vertrouwen nog terecht is. Vandaar dat de Kennisdag minder in het teken stond van techniek, maar een antwoord moest geven op de vraag of een terroristische aanslag op een kunstwerk waarschijnlijk is.
Neddermeijer is daarvoor de aangewezen persoon. Hij houdt zich al 47 jaar bezig met security risk management. Neddermeijer acht de kans op een aanslag niet heel groot. “Terroristen zijn uit op zoveel mogelijk media-aandacht. Veel doden en een aanslag die de maatschappij ontwricht zijn daarom belangrijke doelen. Opblazen van een kunstwerk is hooguit lastig omdat je moet omrijden, van blijvende schade voor de maatschappij is meestal geen sprake”, onderbouwde Neddermeijer zijn stelling.
De terrorismespecialist vertelde in een klein uur wat de overheid doet om de veiligheid van burgers te garanderen. Maar liefst 200.000 mensen werken direct of indirect aan het voorkomen van een aanslag. Bij kunstwerken schuilt het grootste gevaar misschien wel in een cyberaanval, waarbij terroristen bijvoorbeeld de besturing van sluizen of bruggen overnemen.
Veilligheid
Dat laatste is een van de werkgebieden van Wouter van Schelt. Hij is senior-adviseur Integrale Veiligheid van de regio Midden-Nederland van Rijkswaterstaat. Van Schelt liet zien dat veiligheid een belangrijk thema is bij zijn organisatie. Van het voorkomen van overstromingen tot het veiliger maken van het werk van wegwerkers. Alleen dit jaar zijn al twintig auto’s van deze medewerkers total loss verklaard. Ook constructieve veiligheid (zorgen dat wegen en kunstwerken zijn berekend op verkeer) en tunnelveiligheid zijn belangrijke onderwerpen.
Beide sprekers gingen in op de vraag wat ‘we’ zelf kunnen doen bij het voorkomen van terrorisme. “Afwijkend gedrag herkennen is cruciaal. Als een collega met je meekijkt naar berekeningen over kunstwerken is dat normaal, als een schoonmaakster dat keer op keer doet is het verdacht”, gaf Neddermeijer een voorbeeld. Hij noemde ook de aangetroffen wietplantage in een brug bij Tiel. Zonder dat iemand het werkte konden de telers hun gang gaan.
Bruggendatabase
Fred Westenberg concludeerde na de lezingen dat het vertrouwen in de overheid wel degelijk terecht is. Er gebeurt immers veel om Nederland veilig te houden. Ook de aanwezige relaties noemden beide lezingen na afloop ‘eyeopeners’. “Als je werkt aan kunstwerken, vraagt niemand zich af waarmee je bezig bent”, zegt Jeroen van Ravenzwaaij van Brem Funderingsexpertise, die het goed vindt dat Westenberg aandacht aan dit onderwerp besteedt. “Out of the box naar je vakgebied kijken”, noemt Rick Schuller van Alewijnse dat. Contact met vakbroeders spreekt hem ook aan in het Kennisdag-concept. Naast informatie is er immers veel ruimte voor netwerken. “Bewust omgaan met je verantwoordelijkheden”, vat Bruno Commandeur van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier de belangrijkste les van de dag samen.
Onderstaand kunt u de presentaties downloaden:
Presentatie Terrorisme en kunstwerken – Henk Neddermeijer
Presentatie Veiligheid bij Rijkswaterstaat – Wouter van Schelt