In het transitieteam Circulaire Bouweconomie werken we aan het helpen realiseren van een circulaire bouw, zowel in de B&U als de GWW. Dat doen we, een groep van meer dan 20 bouwprofessionals op persoonlijke titel, vooral door te signaleren wat er loopt en wat er in onze ogen nodig is, daar adviezen over uit te brengen en door relevante kennis en informatie te verspreiden. Het transitieteam heeft voor 2023 een ‘basiskamp’ geformuleerd, dat de randvoorwaarden voor een circulaire bouw moet helpen invullen. Het komende jaar werken we daarbinnen specifiek aan vier focuspunten namelijk hergebruik, doorontwikkeling van het (MKI/MPG)stelsel, waardering en financiering en lange termijn & systeemverandering. Naar verwachting zal er in januari een Nationaal Programma CE worden gelanceerd, waar bouw een belangrijk onderdeel in vormt en waar deze elementen ook in terugkomen.
We gebruiken het aanbod een bijdrage te leveren aan deze nieuwsbrief graag om u een beeld te geven van wat er op circulair gebied speelt en wat dat voor u nu en in de toekomst zou kunnen gaan betekenen. Dat is veel te veel om allemaal te benoemen, vandaar dat we ook een aantal links hebben opgenomen voor als u meer over een onderwerp wilt weten. ‘We’ zijn in dit geval Vincent Gruis, voorzitter, en Claartje Vorstman, projectleider GWW vanuit het ondersteunende transitiebureau.
Meer drang en dwang …. ?
Op verschillende plekken wordt nagedacht over hoe je de circulaire economie beter en sneller kunt realiseren en circulaire toepassingen vergroten en opschalen. Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) pleit er in de Integrale Circulaire Economie Rapportage (ICER) (2021) ook voor, om naast stimulerende maatregelen, meer drang en dwang uit te gaan oefenen om de transitie te versnellen. Er zijn op korte termijn geen concrete eisen of maatregelen gepland, maar er wordt wel over nagedacht. Een belangrijk voorbeeld hiervan is dat er wordt nagedacht over het verder aanscherpen van de MPG-norm. Het transitieteam Circulaire Bouweconomie heeft een advies uitgebracht aan Infrastructuur en Waterstaat (IenW) om ook binnen de GWW de MKI dwingender toe te passen. Dat advies wordt nu door IenW verder bekeken en uitgewerkt.
Circulair inkopen en buyer groups
Ook worden circulaire aspecten steeds vaker een onderdeel van inkopen en aanbestedingen. Het Rijksvastgoedbedrijf gaat bijvoorbeeld circulariteitseisen steeds verder aanscherpen in haar aanbestedingen. Binnen de strategie KCI, waar RWS en ProRail aan een klimaat neutrale en circulaire infra werken, wordt een koploper peloton strategie gehanteerd: koplopers krijgen gunningsvoordeel voor duurzame aanbiedingen en op basis van wat mogelijk is, worden gunningseisen voor het peloton bepaald, die in de tijd steeds worden aangescherpt. Een praktisch voorbeeld van dergelijke vertaling in de inkoop is vastgelegd in het document ‘betonakkoord, zo doen we dat bij Rijkswaterstaat’, waar RWS de aanpak van het betonakkoord voor de eigen organisatie heeft doorvertaald. Ook wordt er in buyer groups door koplopende opdrachtgevers gewerkt aan gezamenlijke marktvisies en -strategieën, die zij voor hun inkopen en aanbestedingen gaan hanteren. De inhoud van deze aanpakken worden breed met de sector gedeeld en kunnen dus ook door andere opdrachtgevers worden benut. Er zijn zes buyer groups voor de bouw (Circulaire Scholen, Renovatie corporatiewoningen, Nieuwbouw woningen, Houtbouw, Circulaire Bouwmaterialen en Biobased Bouwmaterialen) en zes voor de GWW (Bouwmaterieel zero emissie, CO2-arm beton, Duurzame wegverharding, Verkeersborden en bewegwijzering, Circulaire viaducten en bruggen en Duurzaam baggeren).
Kunt u een doorkijk geven naar 2030 en 2050? Hoe zien bijvoorbeeld dan onze bruggen eruit? En wat verandert er bij de gebouwen?
Het is natuurlijk lastig de toekomst te voorspellen en we zitten nog volop in de transitie, maar we hebben al wel ideeën over waar we naar toe moeten ontwikkelen. Het transitieteam circulaire bouweconomie heeft dit jaar een advies routekaart gemaakt, waarin ook een toekomstbeeld voor 2030 en 2050 wordt geschetst voor de circulaire bouw (woning, utiliteit en GWW – bruggen/viaducten en wegen). Dat geeft een goed beeld van waar je aan kunt denken. Belangrijke elementen daarin zijn de circulaire strategieën, zoals het verlengen van de levensduur, hergebruik van bouwwerken als geheel (denk aan de recent opgerichte bruggenbank), elementen & producten en toepassing van alternatieve en duurzamere materialen, zoals biobased.
Voor de GWW wordt hard gewerkt aan het realiseren van strategie KCI (klimaatneutraal en circulair werken), met roadmaps tot 2030. Een korte samenvatting vindt u hier. Deze strategie was initieel met name gericht op Rijkswaterstaat en ProRail, maar de bedoeling is dat deze verbreedt naar de hele sector. De waterschappen en provincies werken hard aan plannen voor hun deelsector die hierbij aansluiten.
Eigenlijk wil ik er nog meer over weten, op welke manier kan ik nog meer informatie vergaren over dit onderwerp?
We publiceren zeer regelmatig artikelen en interviews op www.circulairebouweconomie.nl, de website van het transitieteam en hebben daar ook een bibliotheek met bronnen (rapporten etc., maar bijvoorbeeld ook podcasts) en een agenda met relevante circulaire evenementen. Je kunt je ook op de maandelijkse nieuwsbrief abonneren of de LinkedIn pagina volgen.
Verder zijn interessante bronnen o.a. ook (een kleine selectie): Cirkelstad (website en nieuwsbrief), platform CB’23, Citydeal circulair en conceptueel bouwen, TKI bouw en techniek, Stichting Bouwcirculair en De Bouwcampus. En de eerste week van februari is het Week van de CE. De ervaring leert dat er dan voor de bouw veel interessante workshops, presentaties en bijeenkomsten worden georganiseerd. Zoveel, dat de lijst op de genoemde link vaak voor de bouw niet compleet is, en het nuttig kan zijn om ook bij individuele organisaties (zoals Rijkswaterstaat en Cirkelstad) op de site te kijken.
Zijn er nog andere zaken die u over dit ontwerp kwijt wil?
We hopen dat u de circulaire handschoen oppakt en met ons wilt bouwen aan een circulaire toekomst!